Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (ΗΕΩ)

Τι είναι η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς;
H ωχρά είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή χιτώνα που είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση και μας επιτρέπει να βλέπουμε με μεγάλη ευκρίνεια, έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε τις λεπτομέρειες της εικόνας.

Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η πάθηση του οφθαλμού που σχετίζεται με την ηλικία. Η ακριβής αιτιολογία παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη, ενώ υπολογίζεται ότι πάσχουν παγκοσμίως 25 εκατομμύρια άνθρωποι άνω των 50 ετών. Τα άτομα που πάσχουν από Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς συχνά αναπτύσουν θολή όραση και δεν μπορούν να διακρίνουν τα αντικείμενα που βρίσκονται κοντά τους. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, αναπτύσσεται ένα σκότωμα στο κέντρο του οπτικού τους πεδίου που μεγαλώνει σε μέγεθος και η τελική φάση της πάθησης σχετίζεται με απώλεια της όρασης. Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς είναι η πρώτη αιτία τύφλωσης στον δυτικό κόσμο σε άτομα άνω των 50 ετών.

Ποιοι είναι οι τύποι ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς;

H ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς εμφανίζεται με δύο τύπους:

• την ξηρή μορφή της νόσου ή ατροφική και
• την υγρή ή εξιδρωματική ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς

Η ξηρή μορφή είναι η περισσότερο διαδεδομένη (80-90% των περιπτώσεων) και η λιγότερο επικίνδυνη μορφή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς. Η μορφή αυτή στην αρχή προσβάλλει συνήθως το ένα μάτι, προκαλώντας προοδευτική παραμόρφωση του οπιτκού πεδίου και θάμπωμα της κεντρικής όρασης. Συχνά προσβάλλεται και το άλλο μάτι.

Αν και δεν υπάρχουν φαρμακευτικές ή χειρουργικές θεραπείες γι’ αυτή τη μορφή της εκφύλισης, τα οπτικά βοηθήματα μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά να εκμεταλλευθούν την περιφερική τους όρασης και να διαχειριστούν καλύτερα την καθημερινή τους ζωή. Στα οπτικά βοηθήματα συμπεριλαμβάνονται μεγεθυντικοί φακοί, ειδικοί φακοί που λειτουργούν σαν τηλεσκόπια μινιατούρες που τοποθετούνται πάνω στα γυαλιά, ατομικές συσκευές διαβάσματος και άλλα βοηθήματα που επιτρέπουν στους ασθενείς να βασίζονται περισσότερο στην ακοή τους και λιγότερο στην όραση.

Η υγρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς είναι το 15% του συνόλου των περιστατικών της ηλιακής εκφύλισης της ωχράς είναι όμως υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σοβαρής απώλειας της όρασης. Στην υγρή ΗΕΩ μη φυσιολογικά αγγεία αναπτύσσονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή, κάτω από την ωχρά κηλίδα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία, σχηματισμό ουλής και μόνιμης βλάβης. Η βλάβη εξελίσσεται ταχύτερα απ’ ότι στην ξηρά μορφή και τείνει να οδηγήσει σε πιο σοβαρή απώλεια κεντρικής όρασης. Αν εντοπιστεί έγκαιρα, θεραπεία για συγκεκριμένες μορφής υγρής ΗΕΩ μπορεί να μειώσει ή καθυστερήσει την απώλεια όρασης.

Ποια είναι τα συμπτώματά της;

Σε κάθε περίπτωση που θα σας παρουσιαστεί οποιοδήποτε σύμπτωμα από τα ακόλουθα, θα πρέπει να το αναφέρετε στον οφθαλμίατρό σας:

• Μειωμένη, θολή κεντρική όραση ή λιγότερο ακριβής (μειωμένη οπτική οξύτητα)
• Παραμόρφωση της όρασης (βλέπουμε αντικείμενα κυματιστά ή με καμπύλες)
• Ξεθωριασμένα γράμματα & χρώματα (Απώλεια της Contrast Sensitivity)
• Δυσκολία στο διάβασμα
• Δυσκολία στην αναγνώριση προσώπων
• Κενό ή τυφλό σημείο στη κεντρική όραση (Κεντρικό Σκότωμα)

Ποιες είναι οι αιτίες και οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς;

Η ακριβής αιτιολογία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστη.

Η προχωρημένη ηλικία, αποτελεί, σίγουρα, ένα πολύ σοβαρό παράγοντα κινδύνου αφού το ποσοστό ανάπτυξης της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς αυξάνεται σε άτομα άνω των 65 ετών και κυρίως σε γυναίκες. Ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωσης της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς συγκαταλέγονται το κάπνισμα και η έκθεση στις UV ακτίνες του ηλίου. ΄Ατομα που πάσχουν από υπερμετρωπία, υπέρταση, στεφανιαία νόσο ή έχουν υψηλή τιμή χολυστερόλης θεωρούνται ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς. Επίσης, μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου εάν δεν προσλαμβάνονται από τον οργανισμό αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και Ε, ψευδάργυρος και καροτινοειδή που είναι οι κύριες χρωστικές ουσίες της ωχράς.

Παράγοντες όπως κληρονομικοί, διατροφικοί και περιβαλλοντικοί μελετώνται προκειμένου να βρεθούν αιτίες που σχετίζονται με την αιτία και την εξέλιξη της νόσου έτσι ώστε, τελικά, να επιτευχθεί η πρόληψή της.

Πως μπορώ να ελέγξω την όρασή μου για ΗΕΩ;

Οι τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι η σίγουρη διαδικασία για τη διάγνωση της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς έτσι ώστε να γίνουν βήματα για τη διατήρηση της όρασης και την καθυστέρηση της εξέλιξής της. Ωστόσω, υπάρχει τρόπος να ελέγχετε συμπτώματα στο σπίτι. Ο έλεγχος αυτός γίνεται με μια τετράγωνη σκακιέρα, γνωστή ως Amsler grid. Ζητείστε από τον οφθαλμίατρό σας ένα πλέγμα Amsler προκειμένου να ελέγχετε τακτικά την όρασή σας.

Εξέταση με πίνακα Amsler grid

       

1. Φορέστε τα γυαλιά ή τους φακούς που φοράτε συνήθως για διάβασμα.
2. Τοποθετείστε τον πίνακα στο ύψος των ματιών σας, σε χώρο με άπλετο φως, και σε απόσταση ανάγνωσης 30-40 εκατοστά.
3. Σκεπάστε το ένα μάτι με το ένα χέρι και συγκεντρώστε το βλέμμα σας με το άλλο μάτι στην μαύρη κουκίδα που βρίσκεται στο κέντρο της επιφάνειας.
4. Επαναλάβετε την άσκηση με το άλλο μάτι.

Αποτέλεσμα:
Βλέπετε τις γραμμές παραμορφωμένες, καμπυλωτές ή μπερδεμένες μεταξύ τους;
ΑΝ ΝΑΙ, ΤΟΤΕ ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΤΟΝ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟ ΣΑΣ!

Μπορώ να προλάβω την Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς;

Kαθώς δεν υπάρχει θεραπεία για την ΗΕΩ, είναι πιθανόν να μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης της ΗΕΩ, παίρνοντας απλά μέτρα προστασίας της υγείας σας.

• Κάνετε τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις. Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της ΗΕΩ μπορεί να μειώσει ή να καθυστερήσει την απώλεια κεντρικής όρασης.
• Μην καπνίζετε
• Να έχετε ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά (π.χ. Βιταμίνη Α,C και Ε).
• Χρησιμοποιείτε γυαλιά ηλίου για να προστατεύσετε τα μάτια σας από υπεριώδη ακτινοβολία
• Συζητήστε για πολυβιταμινούχα σκευάσματα με τον οφθαλμίατρό σας
• Γυμνάζεσθε τακτικά.

Μπορεί να θεραπευθεί η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς;

H ΗΕΩ προκαλεί μόνιμη απώλεια όρασης. Ενώ οι υπάρχουσες θεραπείες δεν μπορούν συνήθως να επαναφέρουν την κεντρική όραση που έχει ήδη χαθεί, επιτυχείς θεραπείες μπορούν να σταθεροποιήσουν ή και να καθυστερήσουν την απώλεια όρασης.

• Η φωτοδυναμική θεραπεία συνήθως βοηθάει τη θεραπεία της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς. Σε αυτή τη διαδικασία, ένα φωτοενεργοποιούμενο φάρμακο εγχύεται στην ροή του αίματος και οδηγείται στα μη φυσιολογικά αγγεία στο μάτι. Στη συνέχεια, το φάρμακο ενεργοποιείται στο μάτι από ένα μη θερμικό laser, που υποβοηθάει τη μείωση κινδύνου περαιτέρω απώλειας της όρασης.
• Οι ενδοειαλοειδικές ενέσεις. Τα φαρμακευτικά σκευάσματα των ενέσεων χορηγούνται στην υαλοειδή κοιλότητα από έμπειρο οφθαλμίατρο. Η διαδικασία της ένεσης πρέπει να πραγματοποιείται υπό άσηπτες συνθήκες. Πριν από τη διενέργεια της ενδοϋαλώδους ένεσης, αξιολογείται προσεκτικά το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς.
• Laser φωτοπηξίας
  Σε αυτή τη διαδικασία, μία δέσμη φωτός υψηλής ενέργειας χρησιμοποιείται για την καταστροφή εξιδρωματικών αγγείων, προφυλάσσοντας από την περαιτέρω απώλεια όρασης.

Θυμηθείτε: Ο οφθαλμίατρός σας είναι πάντα η καλύτερη πηγή που θα σας δώσει υπεύθυνες απαντήσεις πάνω σε θέματα που αφορούν την υγεία των ματιών σας. Σε καμμιά περίπτωση, η πληροφόρηση που θα πάρετε από την ιστοσελίδα μας δεν έχει σκοπό να τον υποκαταστήσει. Απευθυνθείτε σε αυτόν για ολοκληρωμένη πληροφόρηση.